Νυχτερινή ενούρηση στην αρχή της εφηβείας

Θα θέλαμε να σας  ζητήσουμε τη συμβουλή σας για ένα ζήτημα που μας απασχολεί. Πρόκειται για την κόρη μας που είναι 13 χρονών και εξακολουθεί ακόμα να ταλαιπωρείται από νυχτερινή ενούρηση.

Έχομε ακόμα δύο γιούς. Ο μεγάλος είναι 24 χρονών, σπουδάζει  και λείπει από το πατρικό τα τελευταία 6 χρόνια και ο μικρός είναι δίδυμος με την κόρη που σας ανέφερα. Πρόκειται για ένα κορίτσι χαμηλών τόνων στην παρέα του, αλλά με πλούσιο συναισθηματικό κόσμο, που προσπαθεί να κρύψει.  Από νωρίς, επέλεξε να μένει μόνη της χωρίς απαιτήσεις και χωρίς να διεκδικεί. Δεν είναι πολύ ομιλητική και της αρέσει να περνά ώρες  μόνη της. Μερικές φορές, αποφεύγει να έχει  παρέες και προτιμά να μένει στην ασφάλεια της τηλεόρασης, του καναπέ ή του υπολογιστή.

Της ήρθε πρώτη φορά περίοδος, όταν ήταν 9 ½ χρονών και ενώ μέχρι τότε, ήταν ένα παιδί  ήσυχο, φρόνιμο  που προσπαθούσε συνεχώς να περνά απαρατήρητο, να μην στεναχωρήσει ποτέ κανένα,  άρχισα να παρατηρώ ότι εμφάνιζε μια απάθεια και είχε μια στεναχώρια που αποτυπωνόταν και στο πρόσωπό της. Θορυβηθήκαμε με τον πατέρα της, αλλά τώρα πιστεύω, ότι ήταν λόγω της εφηβείας που ξεκίνησε πρόωρα και την βρήκε ανέτοιμη,  με αποτέλεσμα να δυσκολευτεί. Παράλληλα, εμφάνισε μια ήπια δυσκολία στην άρθρωση,  ως συνέπεια του ανέκφραστου προσώπου της (άργησε πολύ να μιλήσει και χρειάστηκαν μαθήματα λογοθεραπείας για να πει κάποια σύμφωνα). Επίσης, ενώ τα περιστατικά της νυχτερινής ενούρησης είχαν μειωθεί (δεν είχαν σταματήσει) άρχισαν να γίνονται πιο συχνά με συχνότητα 3-4 το μήνα. Όλα τα παραπάνω, μας οδήγησαν να απευθυνθούμε σε αναγνωρισμένο παιδοψυχίατρο που δραστηριοποιείται  χρόνια  στην πόλη μας  (οικογενειακή συμβουλευτική, ομαδική, ατομική,  ομιλίες κ.λ.π,), ο οποίος αφού μας είδε οικογενειακώς  1-2 φορές, είδε 2-3 φορές τη μικρή μαζί με μένα και αφού της έδωσε μερικές πρακτικές συμβουλές για την αντιμετώπιση της ενούρηση, ασχολήθηκε με μένα, λέγοντας μου πως δουλεύοντας μαζί μου, θα βελτιωνόταν η κατάσταση της κόρης μου. Έκανα  εβδομαδιαίες συνεδρίες για  2-3 μήνες,  οι οποίες είχαν στόχο να τονωθεί η αυτοεκτίμησή μου και να απενοχοποιήσω  τον εαυτό μου για κάποια πράγματα. Με βοήθησε να θυμηθώ πώς ήμουν και πώς ένοιωθα όταν ήμουν στην ηλικία της κόρης μου. Σίγουρα, εγώ ένοιωσα καλύτερα  αλλά και η μικρή σιγά-σιγά ήταν καλύτερα. Το διάστημα αυτό για τη κόρη μου, συνέπεσε με την μετάβασή της από το Δημοτικό στο Γυμνάσιο, γεγονός που της είχε δημιουργήσει μεγάλο άγχος (λόγω της δασκάλας της στην έκτη δημοτικού, σε συνδυασμό με το δικό μου άγχος). Η μικρή,  αφού διαπίστωσε ότι το γυμνάσιο  δεν ήταν τίποτα φοβερό και πως θα μπορούσε να τα βγάλει πέρα,  ένοιωσε πιο χαλαρά.

Η ενούρηση όμως συνεχίζεται με διαστήματα εξάρσεων και υφέσεων. Υπάρχουν κάποια πράγματα που έχω παρατηρήσει και θα ήθελα να αναφέρω αν και δεν ξέρω αν έχουν σημασία:

Η μικρή κοιμάται πολύ βαριά. Κλείνει πόρτες, παράθυρα και δεν θέλει να την ενοχλήσει τίποτα. Μοιάζει να έχει μια αγωνία, πως αν ξυπνήσει δεν θα μπορέσει να ξανακοιμηθεί. Σκέφτομαι μήπως κάνει κάποιες «κακές ή τρομακτικές» σκέψεις που την τρομάζουν και γι αυτό προτιμά να κοιμάται βαθιά. Τέτοιες σκέψεις σκέφτομαι πως ίσως είναι ζήλια για κάποιες συμμαθήτριες (έχει αναφέρει πως έχει κακά συναισθήματα για κάποιες και βλέπω πως αποφεύγει και αντιπαθεί τα δημοφιλή κορίτσια) ή το δίδυμο αδερφό της (αν και δεν το θεωρώ πολύ πιθανό), σεξουαλικές σκέψεις ή κάτι που δεν μπορώ να φανταστώ. 

Περνά περιόδους  που είναι καλά, περιποιείται τον εαυτό της, είναι χαμογελαστή κι άλλες που  μιλάει ελάχιστα, με  κακή άρθρωση και εκπέμπει την αρνητική ψυχολογική της διάθεση.

Δεν θυμάμαι ποτέ να την έχω δει να δακρύζει. Ο παιδοψυχίατρος είπε, πως επειδή εγώ είμαι πολύ ευσυγκίνητη (σε βαθμό να εμποδίζομαι να είμαι   λειτουργική μερικές  φορές), υιοθέτησε αυτή τη φαινομενικά ψυχρή  συμπεριφορά.

Παρακολουθεί εκπομπές χαμηλού επιπέδου στην τηλεόραση και αποφεύγει οτιδήποτε «στενάχωρο».

Από μικρή, έχει  αρκετές εξωσχολικές δραστηριότητες στις οποίες αρχικά είναι αρνητική, αλλά σε κάποιες εξακολουθεί  να ασχολείται και τα καταφέρνει αρκετά καλά. Θεωρώ ότι την έχω πιέσει για να κάνει πράγματα που εκείνη θα ήθελε, είτε από  τεμπελιά ή από φυγόπονη διάθεση να εγκαταλείψει. Αλλά,  στο τέλος έχει αποκομίσει θετικές εμπειρίες.

Επίσης, το γεγονός ότι έχει, κατά τη γνώμη μου, μια όχι και τόσο υγιή σχέση με το φαγητό, με τη σε μεγάλο βαθμό χαμηλή αυτοεκτίμηση είχαν ως αποτέλεσμα να έχω από τότε που ήταν μικρή  την αγωνία πως ίσως γινόταν ένα παχύσαρκο άτομο με όλα τα ψυχολογικά και σωματικά προβλήματα που αυτό σημαίνει. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να την «παρακολουθώ»,  πώς και τι τρώει και πιθανά, να της έχω δημιουργήσει ψυχολογικό τραύμα που δεν μπορεί  να εκφράσει.  Τους τελευταίους μήνες (από τον Ιανουάριο) παρακολουθείται από διαιτολόγο με στόχο να αποκτήσει σωστές διατροφικές συνήθειες και να αποκτήσει 6-7 κιλά χαμηλότερο βάρος. Πιστεύω, ότι έχει πάει  καλά στην επίτευξη του στόχου αφού αρχικά έχασε 3 κιλά και τώρα διατηρείται σε ένα αρκετά καλό βάρος χωρίς να ακολουθεί τη διατροφή που της δίνεται από τη διατροφολόγο. Δεν ξέρω, αν εκείνη έχει διαπιστώσει κάποια αλλαγή στο σώμα της προς το καλύτερο, αλλά και γενικά πώς αξιολογεί την όλη διαδικασία.

Θα ήθελα να μου πείτε αν υπάρχει κάτι που θα μπορούσα να κάνω για να βοηθηθεί. Μου έχουν πει επανειλημμένως  γιατροί και γενικά άνθρωποι που ασχολούνται με επαγγέλματα υγείας να μην ανησυχώ γιατί  δεν υπάρχουν ενήλικες που να έχουν πρόβλημα νυχτερινής ενούρησης,  αλλά η μικρή είναι ήδη 13 χρονών και δεν έχουμε δει βελτίωση.  Έχει δημιουργηθεί ένας φαύλος κύκλος στον οποίο  η ενούρηση της  μειώνει την αυτοεκτίμηση και η χαμηλή αυτοεκτίμηση της προκαλεί ενούρηση.

Λ-Σ 

      

Από ό,τι μπορώ να καταλάβω από την περιγραφή σας για το παιδί, κάνω τις παρακάτω υποθέσεις προς εξέταση από μέρους σας:

• Είναι πιθανό η μικρή να θέλει να τραβήξει την προσοχή σας, έναντι των άλλων παιδιών σας και γενικότερα. Χρειάζεται να συνειδητοποιήσει ότι την αγαπάτε και την αποδέχεστε άνευ όρων γι’ αυτό που είναι και όχι γι’ αυτό που ξέρει πως θα θέλατε να γίνει.
• Η νυχτερινή ενούρηση συχνά σηματοδοτεί μια άμυνα παλινδρόμησης. Το παιδί θέλει υποσυνείδητα να επιστρέψει στη βρεφική ηλικία, όταν δεν είχε τα προβλήματα που έχει σήμερα. Ποια είναι αυτά; Αν επιλυθούν δεν θα χρειάζεται να καταφεύγει σε παλινδρόμηση.
• Έχει ένα πρόβλημα με τις αλλαγές και τις μεταβάσεις (περίοδος, γυμνάσιο). Εσείς πώς αντιμετωπίζετε ως οικογένεια τις αλλαγές; Πώς προσδοκάτε να τις αντιμετωπίζει εκείνη; Το παιδί χαρακτηρίζεται από εναλλαγές διάθεσης. Εσείς;
• Τα προβλήματά της φαίνεται να σχετίζονται με τη γυναικεία της φύση: Επιτάθηκαν όταν της ήρθε περίοδος και υπάρχει θέμα διατροφής, άρα γυναικείου σώματος. Όλο αυτό συνήθως σχετίζεται με τη μητέρα, οπότε πολύ καλά έκανε ο παιδοψυχίατρος και δούλεψε μαζί σας (ειδικά με τη μητέρα). Ο φόβος σας μήπως η μικρή παχύνει έχει μεγάλη σχέση με τη στάση της προς τη διατροφή.
• Άλλο σημείο στο οποίο συμφωνώ μαζί του είναι ο πιθανός λόγος της α-συγκινησίας της και της τάσης της για απομόνωση. (Και ο βαθύς ύπνος σημαίνει απομόνωση). Συχνότατα τα παιδιά αναπτύσσουν μια ιδιότητα τελείως αντίθετη από μια ιδιότητα ενός γονέα που τα φοβίζει ή τα καταπιέζει. Εσείς είστε ευσυγκίνητη. Μήπως πολύ στενάχωρη και γι’ αυτό η μικρή αποφεύγει τα στενάχωρα; Μήπως και πολύ επικοινωνιακή; Μήπως πολύ ομιλητική; (Εξ ου και η δυσκολία της στην άρθρωση;)

Εδώ θα σας αναφέρω ένα προσωπικό παράδειγμα. Στην πατρική μου οικογένεια η όποια επικοινωνία γινόταν φωνές και καβγάδες, η δε μητέρα μου έχει τσιριχτή και αντιπαθητική φωνή-ειδικά όταν θυμώνει-που ως παιδί εμένα μου τρυπούσε τα αφτιά. Εγώ έχω από παιδί αναπτύξει χωρίς καμιά προσπάθεια μια ωραία φωνή χαμηλών τόνων, με πολύ καλή άρθρωση και χωρίς ίχνος από το άσχημο θεσσαλονικιώτικο «λ». Από τα πρώτα χρόνια που έκανα προσωπική ανάπτυξη (ως θεραπευόμενη),  ο τότε θεραπευτής μου είχε επισημάνει πως η φωνή μου διαμορφώθηκε ως αντίδραση προς τις άσχημες φωνητικές ιδιότητες της οικογένειας και ειδικά της μητέρας.

Το θέμα της νυχτερινής ενούρησης θέλω να το θεωρήσω ως μέρος του «πακέτου» και νομίζω πως δεν πρέπει να επικεντρωθούμε εκεί. Αν η συνολική ψυχική κατάσταση του παιδιού φτιάξει, θα βελτιωθεί και το θέμα αυτό, όπως έχει γίνει και στο παρελθόν. Μιλήστε της γι’ αυτό ειλικρινά: Ναι, είναι παράξενο στην ηλικία της, αλλά είναι αποτέλεσμα άλλων θεμάτων που τα ψάχνετε όλοι μαζί και τα αντιμετωπίζετε. Αν αυτά φτιάξουν, δεν θα υπάρχει πρόβλημα. Και τα θέματα ενός παιδιού είναι θέματα ολόκληρης της οικογένειας, γι’ αυτό πάτε στους ειδικούς. Προς το παρόν αντιμετωπίζουμε το σύμπτωμα, αλλά στόχος μας είναι να αντιμετωπίσουμε το αίτιο.

Διατηρώ μια επιφύλαξη σχετικά με το αν υπάρχει και κάποιο οργανικό προβληματάκι. Δυστυχώς ο συνεργάτης μου γιατρός κύριος Κουτούδης δεν είναι διαθέσιμος αυτή την περίοδο για να πει τη γνώμη του. Θα πρότεινα όμως να το ψάξετε, αν δεν το έχετε ήδη κάνει. Μια τάση αδυναμίας σε κάποιο σημείο του σώματος επιτείνεται από την αναστάτωση της ψυχής.

Αρχικά θέλω να πάψετε να προσπαθείτε να την παρακολουθείτε στο φαγητό και γενικότερα. Μην την πιέζετε για νέα ενδιαφέροντα. Μπορείτε να κάνετε μια πρόταση κι ως εκεί. Πείτε της πως είναι πια μεγάλο κορίτσι και της έχετε εμπιστοσύνη πως θα ρυθμίζει με τον καλύτερο τρόπο τα θέματα που την αφορούν. Θα συνειδητοποιήσει έτσι πως δεν προσελκύει την προσοχή σας με τα προβλήματά της και θα πάψει να τα δημιουργεί. Αποδεχτείτε την. Μην της δείχνετε πως τη θεωρείτε προβληματική και τονίζετε τα καλά της. Αυτό βέβαια πρέπει να το πιστεύετε και όχι απλώς να το δείχνετε.

Χρειάζεται κυρίως δουλειά με την οικογένεια και ιδιαίτερα με τη μητέρα, όπως σωστά έκανε ο παιδοψυχίατρός σας.

Κατερίνα