Σεξουαλική ιδιαιτερότητα

Μια πολύ καλή φίλη για καιρό μου έδινε δείγματα μαζοχιστικής συμπεριφοράς. Για να είμαι ειλικρινής, δεν είχα δώσει ιδιαίτερη σημασία και αυτό κυρίως γιατί η σχέση μας παρέμενε σε φιλικό επίπεδο. Τελευταία, αναπτύχθηκε μεταξύ μας μια ερωτική έλξη, η οποία μάλλον υπήρχε σε χειμερία νάρκη για πολλά χρόνια και έτσι κάποια λεπτά ζητήματα, που κάποτε αποτελούσαν συζητήσεις και πειράγματα, πήραν αρκετά μεγάλες και ρεαλιστικές διαστάσεις μέσα μου.

……..

Οι σεξουαλικοί πειραματισμοί δεν με ενοχλούν, μάλλον θεωρώ πως δημιουργούν ενδιαφέρον (!). Ο προβληματισμός μου έχει να κάνει με την πηγή όλης αυτής της έλξης για τον πόνο και τις ενοχές που πρέπει να "σβήσουν" με την τιμωρία. Καθώς γνωρίζω πολλά για την ζωή της, μπορώ να βρω το γενικότερο πλαίσιο, στο οποίο αναπτύχθηκε μια τέτοια συμπεριφορά.

Πως να αντιμετωπίσω αυτή την κατάσταση; Παρότι τη θέλω, δεν μπορώ να συμβιβαστώ με την ύπαρξη τόσων ψυχολογικών θεμάτων. Για κάποιο λόγο, νιώθει ένοχη απέναντί μου για τις επιλογές της και ζητάει την επιβεβαίωση μου. Είναι κάτι, που χρήζει άμεσης ψυχολογικής υποστήριξης από ειδικό; Με την ανάπτυξη μιας υγιούς προοπτικής για τον εαυτό, ξεπερνιούνται τέτοιες καταστάσεις;

Ο.

Πολλές θεωρίες υπάρχουν για την ανάπτυξη μαζοχιστικών τάσεων. Άλλες επικεντρώνουν στην αυτοτιμωρία λόγω ενοχών, άλλες στην προσπάθεια προσέλκυσης προσοχής και άλλες στην αναζήτηση αγάπης. Όσο παράξενο κι αν φαίνεται αυτό το τελευταίο, ναι, είναι πιθανό κάποιος ως παιδί να έχει εσωτερικεύσει τη λογική «με αγαπούν γι’ αυτό με τιμωρούν» από μια αυστηρή ανατροφή. Το θέμα είναι πως όποια κι αν είναι η αιτία, μια τέτοια σεξουαλική προτίμηση μπορεί να οδηγήσει το άτομο σε επικίνδυνους χώρους και καταστάσεις ή σε σχέσεις με επικίνδυνους ανθρώπους. (Η φίλη σου είναι τυχερή που επέλεξε εσένα που αντιμετωπίζεις με τόση λεπτότητα το θέμα!). Σε τέτοιες καταστάσεις κινδυνεύει τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά.

Ακόμη όμως κι αν δεν εμπλακεί σε ακραίες καταστάσεις, οι λόγοι που οδηγούν σε μια τέτοια προτίμηση ενέχουν από μόνοι τους ψυχολογικούς κινδύνους. Τα άτομα με μαζοχιστικές τάσεις έχουν συνήθως και τάσεις αυτοκαταστροφής (χρήση ουσιών, αυτό-βασανισμός, επικίνδυνες δραστηριότητες, αυτοκτονία κ.ά), χαμηλή αυτοεκτίμηση και μια σωρεία άλλων ψυχολογικών προβλημάτων. Ο σαδισμός και ο μαζοχισμός αποτελούν τις δυο όψεις του ίδιου νομίσματος και συχνά εναλλάσσονται, δημιουργώντας πρόβλημα σε έναν σταθερό ερωτικό σύντροφο.  Επίσης, τα άτομα με τέτοιες ιδιαιτερότητες συχνά πολώνονται σε συγκεκριμένους χώρους και δραστηριότητες, από-κοινωνικοποιούνται και δυσκολεύονται να επιλέξουν σύντροφο ζωής και πιθανώς να κάνουν αργότερα οικογένεια, αν το επιθυμούν.

 Σε κάποιες περιπτώσεις μια τέτοια συμπεριφορά μπορεί να αποτελεί ένδειξη σοβαρότερου ψυχολογικού προβλήματος, συνήθως ψυχωσικής φύσης (όπου χάνεται η επαφή με την πραγματικότητα) ή μεταιχμιακής φύσης (όπου υπάρχει ασταθής εικόνα του εαυτού, έντονες και εναλλασσόμενες σχέσεις και αυτοκαταστροφικές τάσεις).

 Χρειάζεται βέβαια να ξεχωρίσουμε σε ποιο βαθμό υπάρχει η μαζοχιστική τάση και πόσο συνδέεται με τη γενικότερη ψυχολογική υγεία του ατόμου. Αποτελεί ένδειξη ψυχολογικού προβλήματος; Είναι απλώς ένα ερωτικό παιχνιδάκι που εκδηλώνεται μόνο κατά τη διάρκεια του σεξ ή αποτελεί γενικότερη στάση ζωής; Περιλαμβάνει ακραίες καταστάσεις και φτάνει σε υπερβολές; Μπορεί η κοπέλα να λειτουργήσει ερωτικά και χωρίς την ιδιαιτερότητα;

Όλα αυτά χρειάζεται να διερευνηθούν με τη βοήθεια ψυχολόγου. Στόχος θα είναι η διερεύνηση και το «ξερίζωμα» των καταστάσεων που οδήγησαν στη σεξουαλική αυτή ιδιαιτερότητα, οπότε και η σεξουαλική συμπεριφορά θα ρυθμιστεί αυτόματα έτσι ώστε  ή να μην περιλαμβάνει έντονα μαζοχιστικά στοιχεία ή να διατηρήσει κάποια ως ευκαιριακό σεξουαλικό παιχνίδι. Αν πρόκειται βέβαια για γενικότερο ψυχολογικό πρόβλημα ο δρόμος είναι μακρύς… Απαραίτητη προϋπόθεση είναι να έχει  ίδια η κοπέλα συνειδητοποιήσει την κατάσταση και να θέλει να τη διερευνήσει μέσα σε ένα πλαίσιο προσωπικής ανάπτυξης.

Δούλεψα κάποτε με έναν κύριο που είχε μια συγκεκριμένη ερωτική ιδιαιτερότητα. Ήρθε σε μένα έχοντας πέσει σε κατάθλιψη, επειδή αφενός μεγάλωνε και ήταν δύσκολο να κυκλοφορεί στους χώρους που ασκείτο η ιδιαιτερότητα αυτή και αφετέρου είχε ερωτευτεί μια κοπέλα στην οποία δεν είχε κοινοποιήσει τις προτιμήσεις του (επειδή καταλάβαινε πως δεν θα τις συμμεριζόταν) και δεν μπορούσε να λειτουργήσει αλλιώς σεξουαλικά μαζί της. Η επίλυση κάποιων σοβαρών θεμάτων που τον είχαν οδηγήσει εκεί ομαλοποίησε τη σεξουαλική του συμπεριφορά. Άλλη φορά είχα δουλέψει με μια κοπέλα με μαζοχιστικές προτιμήσεις, η οποία δεν ικανοποιείτο από το σύντροφό της και έκανε μια απόπειρα αυτοκτονίας σε μια στιγμή ερωτικού παροξυσμού. Τελικά διαγνώστηκε πως η κοπέλα έπασχε από διπολική διαταραχή και ακολούθησε μακροχρόνια θεραπεία μαζί μου σε συνεργασία και με ψυχιατρικό ίδρυμα.  Δεν είναι βέβαια όλες οι περιπτώσεις τόσο προβληματικές…

Ερχόμαστε τώρα σε σένα. Αν η σεξουαλική της συμπεριφορά σου αρέσει, μπορείτε να βρίσκεστε ερωτικά. Αν όμως εκείνη δεν κάνει δουλειά με τον εαυτό της έτσι ώστε να ενδυναμωθεί ψυχολογικά, θα έλεγα να μην επενδύσεις συναισθηματικά σε σχέση μαζί της. Αυτό ισχύει για όλα τα άτομα που έχουν έντονα ψυχολογικά θέματα. Αν δεν τα επιλύσουν δεν μπορούν να θεμελιώσουν ουσιαστικές σχέσεις και κινδυνεύουν να προσκολληθούν σε ένα σύντροφο που θα τα βοηθήσει ή κάποια στιγμή να του δημιουργήσουν προβλήματα. Επειδή όμως υπάρχει το υπόβαθρο της φιλίας μεταξύ σας και υποθέτω πως νοιάζεσαι για την κοπέλα, μπορείς να της προτείνεις με λεπτότητα να αρχίσει ψυχολογική δουλειά με σκοπό την αυτό-βελτίωσή της, μέσα στο πλαίσιο που ήδη συζητήσαμε. Αν αυτό γίνει, μπορείς να της συμπαρασταθείς αναμένοντας αποτελέσματα. Αν όχι, μην εμπλακείς παραπάνω και δες το απλώς σαν μια σεξουαλική εμπειρία που κάποια στιγμή θα λήξει και μακάρι να διατηρηθεί η φιλία.

Κατερίνα